تخمین زمان مطالعه :8 دقیقه
فایل روتاری چیست ؟
انسان سالهاست که از اهمیت بهداشت دهان آگاه شده است و از ابتدا به دنبال راه هایی برای رفع مشکلات دندان بوده است. طبق تاریخ، سال ۱۷۰۰ میلادی نقطه عطفی برای علم دندانپزشکی بشمار می رود زیرا خدماتی همچون کشیدن دندان ها و ساخت دندان های جایگزین و مصنوعی، دچار تحول و پیشرفت شگرفی شد. پس از آن، اقدامات و مطالعات فراوانی در راستای بهبود تجهیزات دندانپزشکی انجام گرفت که نتیجه ی آن، ارائه ی تکنیک های درمانی جدید با استفاده از ابزار و تجهیزات پیشرفته بود. در حقیقت امروزه سعی بر آن است که مشکلات دندان ها با درد هرچه کمتر و به صورت موثر درمان شود تا هرگونه نگرانی از بابت روند درمان و ماندگاری نتایج پس از آن به حداقل برسد. یکی از این اقدامات، پیشرفت ابزار تخصصی درمان کانال های ریشه ی دندان ها می باشد بر فرآیند درمان ریشه تأثیر بسزایی دارد. در حال حاضر، عوامل موثر بر رضایت مندی مراجعه کنندگان شامل مهارت دندانپزشک، ابزار پیشرفته و مواد با کیفیت کلینیک ها می باشد که یکی از این ابزارها فایل های روتاری می باشند. در حقیقت فایل روتاری برای درمان مشکلات متداول دندان ها همچون عصب کشی و ریشه ها کاربرد دارد که در این مقاله قصد معرفی آن را داریم. برای آشنایی بیشتر با فایل های روتاری و انواع آن با ما همراه باشید.فایل روتاری چیست ؟ دندانپزشکان برای بررسی دندان های مراجعه کنندگان از ابزارهای مخصوصی بهره می گیرند. یکی از بخش های حساس، کانال های ریشه ی دندان می باشد که درمان آن به دلیل دشواری دسترسی و اهمیت بالا، با هر ابزاری قابل انجام نمی باشد و حتی دندانپزشکان متبحر نیز نیازمند تجهیزات ویژه ای هستند. فایل روتاری یکی از اصلی ترین ابزارهای درمان مشکلات ریشه ی دندان ها می باشد که دندانپزشک باتجربه و مهارت خود می تواند از این تکنولوژی نوین در راستای ارتقای سرعت درمان و بهبود کیفیت نتایج استفاده نماید. از طریق این دستگاه، متخصص به ریشه دندان دسترسی داشته و می تواند آن را ضد عفونی کند. فایل روتاری برخلاف ابزارهای قدیمی که از جنس استیل غیرقابل انعطاف بودند، از آلیاژ نیکل و تیتانیوم ساخته شده است و انعطاف پذیر می باشد. فایل های روتاری در کنار استحکام کافی، از قابلیت چرخش نیز برخوردار هستند و به همین علت از ایجاد شکاف یا ترک در کنار ریشه دندان هنگام عصب کشی جلوگیری می نمایند. در حقیقت فایل روتاری قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را کانال ریشه دندان ها دارد و برخی از نمونه های آن، از سرعت چرخش ۵۰۰ دور در دقیقه برخوردار هستند. برای آشنایی با ظاهر این دستگاه، لازم به ذکر است که بدنه فایل روتاری به شکل استوانه و نوک آن مخروطی شکل است که علت آن نیز، امکان حرکت چرخشی و قابلیت حرکات رفت و برگشتی می باشد. فایل های روتاری در اندازه های گوناگونی ساخته می شوند که با توجه به کانال ریشه، ابعاد دندان و چگونگی خرابی دندان ها انتخاب می شوند.
انواع فایل روتاری
در سال های اخیر، دندانپزشکان با استفاده از فایل روتاری، از بروز خطا هنگام درمان ریشه دندان پیشگیری کرده اند. این فایل ها به دلیل آنکه از جنس نیکل و تیتانیوم ساخته می شوند و ساختار ظاهری منحصربفردی دارند، از توانایی های بلقوه ی مفیدی برای درمان مشکلات دندان ها و عصب کشی برخوردار می باشند؛ از اینرو در انواع مختلفی ارائه شده اند که پاسخگوی نیازهای متعدد دندانپزشکان هنگام درمان باشند.
۱. فایل روتاری پروتیپر
این فایل با انعطاف بالا و طراحی دقیقی که دارد، از کاربردهای فراوانی برای رفع مشکلات ریشه ی دندان ها برخوردار است. پروتیپر به صورت خاصی طراحی شده است و دارای نوک گرد مناسبی جهت دسترسی به داخل کانال ریشه می باشد. همچنین وجود دسته ی کوتاه و ادغام آن با قدرت برش بالا، از خستگی کار دندانپزشکان هنگام استفاده از فایل روتاری پروتیپر، می کاهد.
۲. فایل روتاری GT 8GT
این نوع فایل روتاری با طراحی خاصی که در بخش نوک دارد، از شکافته شدن دندان ها و کانال ریشه جلوگیری می نماید. سرعت این دستگاه حدودا ۳۵۰ دور در دقیقه می باشد.
۳. فایل روتاری Twisted
یکی از جدیدترین انواع فایل های روتاری مدل Twisted می باشد که از سرعتی معادل ۵۰۰ دور در دقیقه برخوردار است. همچنین از امکانات مضاعفی همچون سیستم سرمایشی و گرمایشی برخوردار است تا انعطاف پذیری فلزات سازنده دستگاه، چندین برابر شود.
۴. فایل روتاری inget
این دستگاه متشکل از یک سری کوتاه و میکرو موتور در بدنه خود می باشد که از کاربردهای متنوعی در حیطه دندانپزشکی برخوردار است. سرعت چرخش فایل روتاری inget حداقل ۳۶۰ دور در دقیقه بوده که به دلیل وجود یک میله در مرکز دسته آن، امکان آسیب به کانال ریشه به حداقل خواهد رسید.
کاربرد فایل روتاری چیست ؟
علم دندانپزشکی به دنبال یافتن روش های درمانی جدید، موثر و سریع بر روی دندان ها می باشد. نتیجه ی این تحقیقات، منجر به ارائه ی دستگاهی به نام فایل روتاری شده است که کاربرد اصلی آن، تسهیل درمان ریشه دندان ها می باشد. این وسیله با چرخش مداوم، به صورت مستقیم در کانال ریشه قرار می گیرد و امکان انجام فرآیند عصب کشی و پاکسازی کانال، حذف مواد موثر پیشین را میسر میسازد. یکی از کاربردهای مهم فایل روتاری، درمان ریشه های خمیده، تنگ و آهکی شده ی دندان ها می باشد و به دلیل انعطاف مناسب، از شکستگی و آسیب به ریشه پیشگیری می شود.
اجزای تشکیل دهنده فایل روتاری چیست ؟
یک فایل روتاری چرخشی متشکل از بخش های مخروطی، نوک، فلوت، زاویه مارپیچ و اندازه گیری توقف می باشد. قطر و ضخامت نوک فایل روتاری و بخش مخروطی آن، متغیر بوده در ابعاد مختلفی ارائه می شود. فلوت نیز به معنای شیارهای فایل روتاری می باشد که در لبه های برش کاربرد دارد و به عنوان یک عامل ایجاد کننده حفره عمل می کند. جهت، تعداد، ترتیب، عمق و عرض فلوت ها در انواع مدل های فایل های روتاری متفاوت می باشند. زاویه مارپیچ یک بخش مهم در فایل است که جهت چرخش را تعیین می کند که در دو نوع ثابت یا متغیر ارائه می شود. توقف اندازه گیری یک بخش موجود بر روی فایل روتاری است که توسط دندانپزشکان، جهت تعیین طولی مشخص هنگام استفاده بر روی یک پرونده بکار می رود.
چه عواملی باعث شکستن فایل روتاری در دندانپزشکی می شود؟
عوامل زیادی هستند که می توانند دلیل شکستن فایل روتاری در دندانپزشکی باشند که برخی از آنها مهمترین عامل به شمار می روند، باید بگوییم که از نظر دندانپزشکان فشار وارد کردن زیاد به فایل روتاری می تواند اصلی ترین دلیل شکستن آن شود. زمانی که دندانپزشک فشار وارد شده به فایل روتاری را هنگام کار بر روی دندان بیشتر می کند همواره این کار باعث می شود تا فایل روتاری مجبور شود برای گشتن راحت در دندان گشتاور خود را بیشتر کند که این سبب کج شدن فایل شده و در نتیجه منجر به شکستن آن می شود. هنگام کار با این دستگاه پزشک باید فشار بسیار کمی به دستگاه وارد کند تا حدی که تنها در دندان باقی بماند و عمل ساییدن دندان را انجام بدهد و نباید به آن فشار زیادی وارد شود، شکستن فایل روتاری در دندان می تواند مشکلات زیادی را برای بیمار و پزشک به همراه داشته باشد.
مورد بعدی که می تواند باعث شکستن فایل روتاری در دندانپزشکی گردد حالت دندان بیمار است، افرادی که در کانال دندان خود انحنای زیادی دارند و پزشک نیز هنگام فعالیت متوجه آن نشود مسلما می تواند به انتهای فایل فشار وارد کرده و سبب شکستن آن شود. مورد بعدی که عامل شکستن فایل روتاری است شعاع کم کانال دندان می باشد که در این صورت فایل به فک برخورد کرده و دچار شکستگی می شود که می تواند برای بیمار هم درد زیادی را به همراه داشته باشد. آخرین مورد یا عوامل که باعث شکستن فایل روتاری در دندانپزشکی هستند کیفیت نامناسب لوازم مصرفی می باشد، اگر تجهیزات از کیفیت بالایی برخوردار باشند اصولا به راحتی دچار شکستگی نمی شوند اما اگر از نظر کیفیت ضعیف باشند در زمان فعالیت دندانپزشک دچار ترک و انحنا و یا شکستگی می شوند. عوامل دیگری هم در حال حاضر هستند که باعث شکستن فایل روتاری می گردند مثلا ناکافی بودن مهارت دندانپزشک در زمان فعالیت بر روی دندان افراد می تواند منجر به شکستن فایل روتاری گردد، مورد بعدی عدم استفاده از روان کننده ها می باشد یعنی اگر دندان پزشک از روان کننده های دندان استفاده نکند مسلما محیط دندان خشک می گردد و این فعالیت فایل را سخت می کند و باعث ساییدن سطح قابل شده و آن را دچار شکستگی می کند. مسلما اگر پزشک مجرب و ماهر باشد، تجهیزات مصرفی او کیفیت داشته باشند و از روان کننده ها استفاده گردد مسلما فایل دچار شکستگی نخواهد شد.
سخن پایانی
فایل روتاری جزو مهم ترین ابزارهای درمانی روند دندانپزشکی محسوب می شود که بر روی کانال ریشه کاربرد دارد. توصیه می شود که این فایل ها یکبار مصرف باشند اما چنانچه بیش از یک بار از آن استفاده می شود، بایستی هر باز پس از اتمام کار، به خوبی استریل و ضدعفونی شود. همچنین خمیدگی ایجاد شده در اثر استفاده، پیش از بکار بردن برای مراجعه کننده بعدی باید صاف شود. توجه شود که استفاده بیش از حد از فایل روتاری، با امکان شکستگی فایل در داخل کانال ریشه همراه خواهد بود.امیدواریم در این مقاله که در مورد موضوع فایل روتاری چیست ؟ بود و نکات مفیدی که راجب این دستگاه مطرح گردید مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
