اسم انواع فرز دندانپزشکی چیست؟

فرز های دندانپزشکی قطعاتی کوچک شبیه مته هستند که با وصل شدن به هندپیس به منظور برش دادن بافت سخت دندان و یا استخوان استفاده می شوند.

این مته های کوچک که فرز دندانپزشکی نام دارند با روش هایی همچون برش دادن و ساییدن و برداشتن نسوج سخت دندان به منظور صاف کردن و برداشتن قسمت های اضافه و غیر هم سطح دندان و یا قسمت هایی از ترمیم آمالگام و کامپوزیت استفاده می شوند.

انواع مختلفی از فرزهای دندانپزشکی وجود دارد که دارای جنس و شکل  سایز مختلفی هستند که از همین روی نام و شکل انواع فرزهای دندانپزشکی گوناگونی وجود دارد که با توجه به نیاز دندانپزشک و روش درمانی مورد نظر کاربردهای مختلفی دارند.

به همین منظور انتخاب درست از بین یکی از انواع فرز دندانپزشکی باعث ایجاد نتیجه بهتر و راحتی بیمار و پزشک در طول زمان ترمیم و درمان می شود.

کامپوزیت فلو Kulzer - Charisma Flow

نام و شکل انواع فرز دندانپزشکی ( از نظر جنس ) :

فرزهای دندانپزشکی دارای انواع مختلفی از لحاظ جنس فرز می باشند که هر کدام از این انواع دارای معایب و مزایای مختص به خود هستند که شامل موارد زیر می باشند، پس برای آشنایی با اسم انواع فرز دندانپزشکی همراه با عکس فرز و نام و شکل انواع فرز دندانپزشکی در ادامه مطلب با ما همراه باشید .

1) انواع فرز دندانپزشکی فولادی (استیل) :

این نوع از فرز های دندانپزشکی اولین فرز دندانپزشکی ای بودند که ساخته شده بودند که از انواع فرز های دندانپزشکی مقرون به صرفه به شمار می آیند و از ویژگی های آن می توان گفت که در سرعت های پایین عاج دندان را به خوبی در بر می گیرند اما در سرعت های بالا یا در زمان تراشیدن نسوج سختری همچون مینای دندان به سرعت کند می شوند که این کند شدن فرز دندانپزشکی باعث ایجاد لرزش و حرارت در زمان تراشیدن دندان می شود و در نتیجه موجب ناراحتی بیمار و سختر شدن کار برای دندانپزشکی می شود.

2) انواع فرز دندانپزشکی کاربایدی :

بعد از فرز های دندانپزشکی استیل نوع دیگری از فرز های دندانپزشکی ساخته شدند که به خاطر کارایی سریع تر نسبت به فرز های دندانپزشکی استیل مورد استقبال بیشتری قرار گرفتند .

جنس این نوع فرز دندانپزشکی از تنگستن است که به اسم فرز دندانپزشکی کاربایدی معروف است. مته تنگستن یک نوع فلز بسیار سخت است که سختی آن سه برابر فولاد می باشد و در برابر دمای بالا بسیار مقاوم است که به همین خاطر این نوع از فرز ها می توانند به راحتی نسوج سخت دندان را برداشته و برش های تیزی ایجاد کنند بدون اینکه کند شوند و یا در حین کار بشکنند.

از دیگر ویژگی این نوع فرزها قابلیت استفاده چند باره آن است، اما به دلیل خطر شکستن بهتر است با سرعت بالا استفاده شوند.

ویژگی مشترک فرز کارباید با فرز استیل این است که تیغه های فرز آنها به دو بصورت ساده و دارای بریدگی عرضی می باشند که در نوع تیغه عرضی قدرت برندگی بیشتر از نوع ساده آن است.

این نوع فرز برای جدا کردن مواد ترمیمی همچون کامپوزیت های هیبریدی بسیار مناسب هستند. از دیگر کاربردهای این نوع از فرزهای دندانپزشکی به مواردی زیر اشاره کرد:

• آماده سازی حفره دندان
• کامل کردن سطوح ترمیم
• جدا کردن مواد قدیمی پرکننده
• ایجاد فاصله بین دندان های به هم چسبیده

3) اسم انواع فرز دندانپزشکی الماسی با عکس :

فرزهای دندانپزشکی الماسی از به هم چسبیدن ذرات الماس بسیار ریز و سخت که که داری نوک تیز و زاویه دار هستن تشکیل میشوند که این ذرات به وسیله یک ماده نرم تر بر روی سر فرز چسبیده می شوند که اکثرا برای اتصال به هندپیس های دندانپزشکی همچون توربین دندانپزشکی مناسب می باشند.

فرزهای دندانپزشکی الماسی که یکی از بهترین انواع فرز دندانپزشکی هستند به دلیل سرعت بالای استفاده از آن و سختی و مقاوم آن برای تراشیدن بافت و سطوح سخت و مقاوم دندان بسیار مناسب هستند.

همچنین به دلیل مواد بکار رفته در ساخت آن همچون الماس در صورت استفاده صحیح از آن طول عمر بالایی دارند که وجود این ذرات برنده بجای تیغه در این نوع از فرز دندانپزشکی، استفاده از آن برای برداشتن اجسام شکننده ای همچون مینا و سرامیک بسیار کارآمد کرده است.

تفاوت دیگر فرزهای دندانپزشکی الماسی با انواع فرزهای دندانپزشکی در تنوع و کاربرد فراوان آن در متد های مختلف درمانی در دندانپزشکی است چرا که دارای درجه زبری بسیار نرم بین 38 تا 44 میکرون تا درجه زبری بسیار خشن بین 125 تا 150 میکرون است.

4) انواع فرز دندانپزشکی سرامیکی:

فرزهای دندانپزشکی سرامیکی عمدتا در موارد ترمیم کاربرد دارند که از همین روی در خارج کردنپوسیدگی های دندان بسیار کاربرد دارند

از دیگر کاربردهای این نوع از فرز های دندانپزشکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برداشتن آمالگام
• حذف کامل انامل
• برداشتن مواد ترمیمی
• برداشتن پوسیدگی دندان

می توان گفت که از بین انواع فرز دندانپزشکی، فرزهای دندانپزشکی سرامیکی دارای بالاترین سطح ایمنی در برداشتن پوسدگی دندان هستند به طوری که هیچ گونه خطری مینای دندان را تهدید نمی کند.

تنها ایرادی که فرز های دندانپزشکی سرامیکی نسبت فرز های کاربایدی دارند این است که نیاز به پرداخت بیشتری دارند .

  5) انواع فرز دندانپزشکی پلیمری :

فرز های دندانپزشکی پلیمری از جمله فرزهایی هستند که امکان برداشت اضافی در هنگام برداشت پوسیدگی وجود ندارد، در حالی که این اتفاق در هنگام کار با فرزهای دندانپزشکی سرامیکی و الماسی نیز وجود دارد.

ایرادی که در نسل اول این نوع از فرز های دندانپزشکی وجود داشت تخریب آن در سرعت های بالاتر از 1000 بود که این ایراد در نسل دوم این نوع از فرز دندانپزشکی رفع گردید و به دلیل استفاده از مواد تشکیل دهنده با کیفیت تر توانستند تا سرعت های بالای 4000 دور نیز مورد استفاده قرار بگیرند.

بارزترین ویژگی فرز های دندانپزشکی پلیمری در سختی آن است. سختی این نوع فرز دنداننپزشکی به گونه ای است که سطح برنده آن از مینا و عاج دندان کمتر بوده ولی از نسوج پوسیده دندان بیشتر است و به همین خاطر به راحتی نسوج پوسیده دندان را تراشیده بدون اینکه به قسمت سالم دندان آسیبی برساند.

ساختار انواع فرز دندانپزشکی:

فرز های دندانپزشکی از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

• Head
• Neck
• Shank

همانطور که در تصویر مشخص است Shank عمده ترین بخش فرز دندانپزشکی را را شامل میشود و این قسمت همان بخشی است که درون هندپیس قرار می گیرد.

اسم انواع فرز دندانپزشکی با عکس [ بر اساس نوع شنک (Shank) ]:

حال که با نام و شکل انواع فرزهای دندانپزشکی آشنا شدیم در ادامه با ما باشید تا اسم انواع فرز ها همرا با عکس را بر اساس شنک معرفی کنیم . همانطور که به آن اشاره کردیم، Shank فرز دندانپزشکی عمده ترین بخش فرز دندانپزشکی می باشند که بر اساس این بخش انواع فرز دندانپزشکی به سه دسته تقسیم می شوند

انواع فرز دندانپزشکی  Friction Grip (FG):

فرزهای دندانپزشکی با این شنک، مناسب برای توربین (هندپیس) با سرعت بالا (high speed) مناسب هستند که یکی از انواع فرز دندانپزشکی پر کاربرد برای ترمیمی به شمار می روند. این نوع از شنک فرز های دندانپزشکی دارای سایز ها و مدل های مختلفی هستند که بیشتر در فرز های الماسی و فرز های کاربایدی مورد استفاده قرار می گیرند که عموما دارای قطر 1.6 میلیمتر و طول 20 میلیمتر می باشند.

انواع فرز دندانپزشکی Righ angle/Latch-type (RA) :

این نوع از فرزهای دندانپزشکی برای آنگل (هندپیس) با سرعت پایین (low speed) مناسب هستند که عموما دارای قطر 2.35 میلیمتر و طول 20 میلیمیتر می باشند.مشخصه ظاهری آن وجود یک حفره در انتها است که موجب محکم شدن اتصال فرز به هندپیس می شود.

عمده مصرف این دسته ار فرز های دندانپزشکی برای برداشتن زائده ها و اضافات و صاف کردن و پرداخت کردن پروتز های دندانی است و کمتر برای تراشیدن مستقیم دندان استفاده می شوند.

انواع فرز دندانپزشکی Straigh Handpiece (HP) :

این مدل از دیگر انواع فرزهای دندانپزشکی بزرگتر و طویل تر هستندو اصولا در لابراتوار های دندانپزشکی برای اصلاح و تعدیل کردن مواد دندانی استفاده می شوند و همچنین برای برداشتن پوسیدگی های عمیق تر و نیز ترمیم های فلزی مورد استفاده قرار می گیرند.

اسم انواع فرز دندانپزشکی با عکس [بر اساس نو هد (head)]:

به قسمت سر فرز می گویند که شامل دو حالت است:

• دیواره ها تیغ های برنده دارند و قسمت انتهایی آن صاف است که از این نوع برای گسترش دادن و تراشیدن دیوار حفره استفاده می شود.
•  قسمت انتهایی سر فرز دارای تیغه های برنده است و دیواره ها و قسمت های جانبی آن صاف می باشد که از این نوع به منظور عمیق کردن حفره بدون اینکه دیواره ها تراشیده شود استفاده میشود.

انواع فرز دندانپزشکی بر اساس شکل ظاهری سر (head) به 5 دسته تقسیم می شوند :

1. فرزهای کروی شکل (گرد) : ای دسته از فرز ها با سر گرد به منظور آماده کردن حفره و کانال دندان و نیز ایجاد کردن آندرکات ها و نقاط دسترسی و تراش دادن شیار ها و برداشتن پوسیدگی های عمیق مورد استفاده قرار می گیرند.
2. فرز های گلابی شکل : برای تراشیدن ترمیم های گلدفیل و نیز تراشیدن حفره های کلاس یک آماگام از این نوع فرز دندانپزشکی استفاده می شود.
3. فرزهای استوانه ای : از جمله کاربردی ترین انواع فرزهای دندانپزشکی می توان به این نوع فرز اشاره کرد که بیشتر در بخش ترمیم دندانپزشکی استفاده می شود و به منظور ترمیم های غیر مستقیمی که عدم وجود آندرکات در آن ضروری است استفاده می شود که دو حالت ساده و یا با بریدگی عرضی دارند.
4. فرز های مخروطی : از این فرزهای همچون فرز های استوانه ای برای تراش دادن و صاف کردن دیواره حفره و یا برداشتن پوسیدگی ها استفاده می شوند که به نوع ساده و یا با بریدگی عرضی تقسیم می شوند.
5. فرزهای مخروطی معکوس: از این نوع از فرزهای دندانپزشکی برای ایجاد آندذکات و دیواره متقارب استفده می شود. نکته ای در هنگان استفاده از این نوع از فرز های دندانپزشکی باید به آن توجه داشته باشیم این است که به دلیل شکل ظاهری و خاص آن امکان برداشتن بیش از حد نسوج دندانی در قسمت دیواره های کنار پالپ وجود دارد.

روش های نگهداری از انواع فرز دندانپزشکی :

برای نگهداری هرچه بهتر از انواع فرز دندانپزشکی و نیز افزالش طول عمر آن ها چندین نکته وجود دارد که لازم است آن ها را رعایت کنییم.

1)اتوکلاو کردن انواع فرز دندانپزشکی :

اصولا برای استریل کردن فرز های دندان پزشکی از اتوکلاو استفاده می شود که رطوبت حاصل از دستگاه اتوکلاو باعث ایجاد زنگ زدگی و در نتیجه کند شدن فرز دندان پزشکی می شود. پس لازم است تمامی مراحل اتوکلاو کردن انواع فرز دندانپزشکی را طبق دستورالعمل شرکت سازنده فرز دندان پزشکی و دستگاه اتوکلاو انجام داده.

حتما قبل از قرار دادن فرز دندانپزشکی در درون اتوکلاو ابتدا آن ها با برس کامل تمیز کرده تا ذرات دندان و خون از روی آن زدوده شده و سپس آن را درون مواد ضدعفونی کننده غوطه ور کرده تا ضدعفونی اولیه انجام شود و سپس  فرز ها را در جا فرزی مخصوص درون اتوکلاو قرار دهیم.

توجه داشته باشید که اتوکلاو کردن فرز ها باید در دمای حداکثر 135 درجه و به مدت 10 تا 20 دقیقه صورت گیرد.

رعایت کردن تمامی این موارد در طول زمان استریل کردن توسط اتوکلاو تا حد زیادی به طول عمر فرز های دندان پزشکی می افزاید.

2)هوای توربین دندانپزشکی :

یکی دیگر از نکات بسیار مهم در حفظ و نگهداری انواع فرز دندانپزشکی لازم است تا به آن توجه داشته باشیم هوای توربین (هندپیس) دندانپزشکی است که باید بین 2.2 تا 2.5 مگاپیکسل تنظیم شده باشد که چنانچپه میزان هوای توربین دندانپزشکی بیشتر از این مقدار باشد به توربین آسیب وارد می شود و اگر کمتر از این مقدار باشد فرز دندانپزشکی نمی تواند به درستی بر روی دندان حرکت کند و در نتیجه باعث آسیب دیدن به فرز و دندان می شود.

3)آب توربین دندانپزشکی:

میزان استاندارد آب توربین دندانپزشکی باید بین 45 الی 60 سی سی در دقیقه باشد که اگر بیشتر از این میزان باشد باعث میشود تا محیط پر از آب شود و ساکشن به خوبی عمل  نکند و درگیری فرز با دندان دچار اختلال شود و در نتیجه به مرور زمان باعث آسیب رسیدن به فرز دندانپزشکی شود.

4)سرعت چرخش توربین دندانپزشکی:

در هنگام استفاده از انواع فرز دندانپزشکی مخصوصا فرز های دندانپزشکی که دارای سر بزرگ هستند و یا فرزهای الماسی که درجه زبری بالایی دارند حتما به سرعت چرخش توربین دندانپزشکی توجه داشته باشید چرا که سرعت بیش از اندازه باعث ایجاد حرارت حین تماس می شود و منجر به آسیب رسیدن به فرز و دندان می شود.

5)فشار آوردن به فرز دندانپزشکی:

دقت داشته باشید که در هنگام اتصال فرز دندانپزشکی به توربین و یا در زمان استفاده از آن فشار بی از اندازه وارد نکنیم که این عمل هم به توربین دندانپزشکی آسیب می زند و هم به فرز دندانپزشکی.

6)اتصال صحیح فرز به هندپیس دندانپزشکی:

بعد از اتصال انواع فرز دندانپزشکی به توربین دندانپزشکی و یا آنگل دندانپزشکی حتما برررسی کنید تا فرز به درستی در جای خود قرار گرفته باشد و محکم شده باشد، چرا که در غیر این صورت علاوه به آسیب رسیدن به فرز دندانپزشکی و یا هندپیس آن امکان آسیب رسیدن به بیمار هم وجود دارد.

نکات مهم در هنگام تمیز کردن انواع فرز دندانپزشکی:

• شستن و تمیز کزدن فرز دندانپزشکی با مواد پاک کننده و سپس غوطه وری آن در محلول های ضد عفونی کننده از فرسایش زود هنگام انواع فرز دندانپزشکی جلوگیری میکند.
• بعد از ضدعفونی و استریل کردن فرز های دندانپزشکی حتما آنها را خشک کرده و در محیطی تمیز و بدون رطوبت نگهداری کنید.
• اگر برای تمیز کردن فرز های دندانپزشکی از دستگاه اولتراسونیک استفاده می کنید حتما فرز ها را در جافرزی قرار داده و سپس به مدت5 دقیقه به همراه مواد پاک کننده آن ها را شستشو دهید.
• در هنگام استفاده از اتوکلاو، حتما فرز های دندانپزشکی را درون کیسه های مخصوص قرار دهید و در دمای 135 درجه به مدت 10 تا 20 دقیقه اتوکلاو نمایید.
• در هنگام استفاده از محلول های ضدعفونی کننده توجه داشته باشید که محلول فاقد مواد اکسید کننده باشد تا از کند شدن و فرسایش انواع فرزهای دندانپزشکی جلوگیری شود.

خرید  محصولات مربوط به فرز دندانپزشکی 

منبع سایت وانتوث

خواندن مقاله قبلی: انواع تیغ بیستوری دندانپزشکی و کاربرد آن

خواندن مقاله بعدی : اشعه آبی لایت کیور